Çocuk Eğitimi

Kurban Bayramı’nda çocuk olmak

Dinî bayramlar kuşkusuz ki her aile için farklı derecelerde öneme sahiptir. Dinî konulardaki has­sasiyet kültürel olarak da farklılıklar gösterebilir. Örneğin bazı ülkelerdeki gelenekler Türkiye’de ya­şayan çocuklara ağır gelebilecekken, Türkiye’deki gelenekler de başka ülkelerdeki çocuklar için ağır gelebilir. Kendi ülkemizdeki bölgelerimizde dahi bu anlamda farklılıklar görülebilir. Atalarımızdan bugüne kadar olan süreçte etkin rol oynayan gele­nek ve göreneklerimiz nesiller arası olarak bizlere de aktarılır ve bilinçdışı olarak bu süreçlere hazır bir şekilde doğarız.

Dinî bayramlardaki bazı süreçler çocukların yaş dönemlerine ve algı düzeylerine göre farklılıklar göstermektedir. Öncelikli olarak, bayram kültü­rünü çocuklarımıza kazandırmanın çeşitli yollarını deneyebilirsiniz. Burada hassas olunması gere­ken nokta bu süreci bir zorunluluk içerisinde yü­rütmek yerine sevdirerek yürütülmesi noktasında çaba sarf etmektir. Aile hangi dine mensup olursa olsun, dinî öğretilerin baskı ve mecburiyet yoluy­la öğretilmesi çocuklarda tam tersi sonuçlara yol açabilir. Öte yandan özellikle 0-6 yaş arasında­ki çocuklar soyut kavramları anlayamadığından, bayram gibi dinî gereklilikleri de tam olarak an­layamayacaktır. Bundan dolayı bayram kültürü­nü çeşitli hikâyelerle, kendi çocukluk anılarınızla, bayram temalı şarkı ve tekerlemeler yoluyla çocu­ğunuzun sevmesini sağlayabilirsiniz.

Bazı aileler çocuklarının Kurban Bayramı’nın gerekliliklerini çocuklara kazandırabilmek mak­sadıyla onları kesim alanına getirerek izlemelerini sağlarlar. Kurban kesimine şahitlik etme konu­sunda da bölgesel ve kültürel olarak farklılıklar görülmektedir. Köy ortamında sürekli hayvan ke­simine şahit olarak büyüyen ve bunu normalleşti­ren çocuklar Kurban Bayramı’nda kesilen hayvan­ları gördüğünde problem yaşamayabilirler. Şehir­lerde yaşayan ve hayatının hiçbir bölümünde hay­van kesimine şahit olmamış çocukların bayramda kesim anına tanıklık etmeleri travmatik sonuçlara yol açabilir. Bundan dolayı 7 yaşına kadar kurban kesim yerlerine kesinlikle götürülmemeleri ruh sağlıkları açısından önem arz etmektedir. 7 ya­şından ergenliğe kadar olan süreçte de (12-14 yaş civarı) çocuk eğer çok istiyorsa uzaktan izle­mesine izin verilebilir. Burada da çocuğun mizacı ve mevcut ruh hali göz önünde bulundurulmalı, istese bile eğer ebeveynleri tarafından izlemeye hazır olmadığı düşünülüyorsa nazikçe bu isteği ertelenmelidir. Genel olarak risk almamak adına ergenlik dönemine kadar olan süreçte kurban ke­siminin izletilmemesi daha sağlıklı olacaktır. Er­genlik dönemindeki çocuğa da kesim öncesinde kısa bir bilgi verilmeli, onu neyin beklediğinden yaşına uygun bir şekilde bahsedilmelidir.

Kesimi yapılacak olan kurbanı kesim tarihin­den önce bahçesine alan ailelerin çocukları bu zaman diliminde hayvanlarla haşir neşir olduğun­dan, kesim anını görmeleri duygusal açıdan yıp­ranmalarına neden olabilmektedir. Bunun dışında bağ kurdukları bu hayvanların bir gün ansızın ye­rinde olmadığını görmeleri de çocuklarda boşluk hissine neden olabilmektedir. Hayvan illaki eve alınacaksa, çocuğa hayvanın geçici olarak burada olduğunu bilgisini verebilir ve hayvanlarla arala­rında bağ kurmalarının önüne geçebilirsiniz. Buna ek olarak yaşı ne olursa olsun kurban kanını ço­cuğun yüzüne sürmek, kesilen hayvanın herhangi bir parçasını veya organını çocuğa temas ettirmek çocuklar açısından tavsiye etmediğimiz yöntem­ler arasındadır. Birçok aile Kurban Bayramı’nın ni­çin kutlandığını çocuklarına açık bir şekilde açık­lamadığından, çocuklar da bu süreci anlamlandır­makta zorlanmaktadır. Çocuklarda oluşan zihinsel karmaşanın düzenlenmesi açısından Kurban Bay­ramı’nın neden kutlandığı sade ve net bir şekilde çocuklara anlatılmalıdır. Kurban Bayramı’nın gün­lük hayatında et veya yeterince yemek yiyemeyen insanların doyması ve toplumsal yardımlaşma ve paylaşmanın sağlanması için yapıldığı çocuğun anlayacağı bir dille açıklanabilir. Buna ek olarak, bayramlarda akrabaların birbirini ziyaret ettiği, uzun zaman boyunca birbirini görmeyen kişilerin bayram sayesinde birbirini görebildiği ve özlem gi­derebildiği özel bir gün şeklinde anlatmak da bay­ramın sosyal yönünün varlığını somut bir şekilde gösterebilmeniz açısından yararlı olacaktır. Böyle­ce çocuk, Kurban Bayramı’nın hayvan kesiminden ibaret olmadığını kavramaya başlayacaktır.

Kesimin gerçekleştiğini bilen çocuklar bazen et yememe davranışı gösterebilmektedir. Bu tür durumlarda çocuğun bu duygu durumunu anla­yışla karşılamalı ve yemesi için kesinlikle zorla­mamalısınız. İlerleyen zamanlarda üstüne fazla düşmeden, et yemenin faydalarını anlatarak ha­fifçe yemesi yönünde destekleyebilirsiniz. Bazı çocuklarda ise gece ağlamaları, kâbus görme gibi durumlar da görülebilir. Bu süreç, çocuğun kendi iç dünyasında aşmaya çalıştığı bir dönem olduğun­dan bir süre bu semptomları yaşıyor olması psi­kolojik bir sorun olduğu anlamını taşımaz. Fakat bu sürecin normale dönmemesi ve artarak devam etmesi durumunda bir uzmana danışmanız fay­dalı olacaktır.

Huzurlu ve sevdiklerinizle bir arada geçirebile­ceğiniz bir bayram yaşamanız temennisi ile…

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*