Diş macunu kozmetik sınıfına girmekte ve gıda grubu sayılmadığı için kontrolü veya denetimleri çok sık yapılmamaktadır. Bir zamanlar oldukça yaygınlaşan ‘helal diş macunu’nun içeriğini ve içindeki kimyasallardan kısaca bahsetmek istedim.
Triklosan: ABD’nin çevre koruma ajansı olan EPA’ya göre böcek ilacı sınıfına giren bu kimyasal neredeyse tüm diş macunlarında ve tüm deterjanlarda var. Deterjanla aynı içerikte olan bir şeyi her gün iki kere ağzınıza almak size de çok itici gelmiyor mu? Güçlü bir kanserojen olan klorofenol grubuna dahil olan bu kimyasalın, tamirden çok tahrip yaptığını söylemek çok zor olmaz herhalde. Ayrıca antibiyotik direncine de neden olmaktadır.
SLS (Sodyum Lauril Sülfat): Özellikle şampuanlarda olmak üzere çoğu temizlik ürününde yer alır. SLS in en önemli özelliği köpürmeyi sağlamaktır. Yüzey aktif maddedir, deriden çok kolay kana geçer. Hormonel bozukluğa neden olur. Ciltteki nemi kaybettirir ve kuruluğa sebebiyet verir. Artan şampuan, duş jeli, diş macunu veya herhangi bir temizlik ürünü kullanımı sonucu, kadınların erkekleşmesi, erkeklerin kadınlaşması yaygınlaştı diyebilir miyiz?
Silika Hidrat: Bu kabaca bildiğimiz kumdur. Diş macunu içeriğindeki aşındırıcıdır ve diş minesini zedeler. Dişi beyazlatan mine olduğu için bu kimyasal mineyi aşındırarak zaman içinde dişlerin sararmasına sebep olabilir. Her ne kadar lekeleri çıkarıyor gibi görünse de uzun süreli kullanımda diş eti ve dilin asit/ baz dengesini bozmakta, diş eti çekilmelerine sebep olmaktadır.
Sodyum Florür: Diş macununun ve fare zehrinin temel bileşenidir. Bir diş macununun içinde küçük bir çocuğu 2-4 saat içerisinde öldürebilecek kadar flor mevcuttur. Şaşırtıcı şekilde florür FDA (Food & Drug Administration) tarafından hiçbir zaman onaylanmamıştır. 1990 tarihli bir çalışma, çürükleri de azaltmadığını göstermektedir. Bilim adamları son dönemlerde florürü diş deformasyonu, artrit, alerjik reaksiyonlar ve yılda kanser sonucunda 10.000 ölümle ilişkilendirmektedir.
Mavi Boya: Diş macunları ve birçok üründe kullanılan yapay renklendiricilerdir. Son araştırmalar, bu maddelerin birçok davranışsal ve öğrenme bozukluğuna ve sağlık problemine yol açtığını göstermiştir. Aynı zamanda FD&C boyası önemli alerjik reaksiyonlara, astım ataklarına, baş ağrılarına, baş dönmesine, yorgunluğa, gerginliğe, konsantrasyon bozukluğuna ve kansere sebep olabilir. Petrolden sentez edildiği için, işlenmemiş yağ kullanmaktan farklı değildir. Eskiden doğrudan kömür katranı yağından yapılan bu boyalar, sağlık endişelerinden dolayı yasal düzenlemelerden sonra, sentetik olarak oluşturulmaktadır. Diş macunu hiç yutulmasa bile, bu madde dudak derisinden veya ağzın içerisindeki mukoza zarından, saniyeler içinde emilebilir.
Peki dişimizi ne ile temizlemeliyiz?
Tabiî ki tek bir tarifi yok. Ama benim en basit yöntemim; bal+karbonat ikilisi. Bal güçlü bir antiseptic ve antibakteriyel olduğu için, yararlı bakterilerimin başını okşayarak, çürüğü önlüyor. Karbonat da macun içeriğine kıyasla aşındırıcılık indeksinde çok masum kaldığı için dişlerimi beyazlatıp lekeleri yok ediyor. Sadece karbonat da diş temizliğinde çoğu zaman yeterli olmaktadır. Diş macunlarını atıp yerine bir misvak, bir kavanoz karbonat koymanın zamanı gelmedi mi?