Değerli Bizim Aile okuyucuları, bu ay hepimizi için önemli ve hassasiyet gerektiren bir konuya değineceğim. Yazımda biraz bu konu hakkındaki davranışlarımız, biraz da yapılan çalışmalar ve tasarımlar üzerinde durucağız. Engellerinden ötürü hareket alanı kısıtlanmış insanlar için toplum olarak neler yapıyoruz? Onlar için hayatı kolaylaştırıyor muyuz, yoksa zorlaştırıyor muyuz?
Mimari çözüm eksikliğinden olsa gerek, çoğu binada, tekerlekli sandalye için giriş yoktur. Bunun için bir rampa yapılması elzem olduğu halde, göz ardı ediliyor. Hatta bu uygulamaların yapıldığı yapılar, neredeyse parmakla sayılacak kadar az. Bu önemli detayı maalesef resmi bazı kurumlarda görmekle yetiniyoruz. Bu detayın, hem engelliler, hem de yaşlılar için ne kadar önemli olduğunu belirmek isterim.
Bununla beraber yapılarda asansör zorunluluğundan bahsetmeme gerek yok sanırım. Yollarda ve trafikte engellilerin sosyal hayatlarını yaşamaları için çeşitli düzenlemeler var. Fakat yeterli değil ve amacına yönelik kullanılmıyor. Engelliler için ayrılmış otoparklar da maalesef diğerleri tarafından kullanılıyor.
Engellilerin en çok zorlandıkları hareketlerin başında, yukarı ve ileri doğru uzanma, aşağıya doğru eğilme ve dönme hareketleri gelmektedir. Tüm bu faktörler, engelli bireyler için araç-gereç ve ekipmanların tasarımında, yüksekliğin önemli bir faktör olduğunu göstermektedir. Bunun için iç mekân tasarımında engelliler için dikkat edilmesi gereken birkaç başlık paylaşacağız.
* Mutfak tezgâhları tasarlanırken tekerlekli sandalyenin girebileceği boşluklar mutlaka bırakılmalıdır.
* Kapı kolu, kulp gibi kavrama ve güç gerektiren hareketlerde zorlanan bireyler için otomatik, kontrollü kapı ve pencereler tercih edilmelidir.Elbise dolaplarının kapakları sürgülü olarak kullanılmalı, içine girilebilen gardıroplar tercih edilebilmelidir. Askılık bölümü, aparatla göz hizasına getirilen dolaplar da, kişinin fiziki engeline uygun olacaktır.
* Yemek yeme bölümlerinde de, yemeğin dağıtıldığı kısmın yüksekliği, engellinin rahatça ulaşabileceği yükseklikte olmalıdır.
* Tuvaletler engelliler için mutlaka özel tasarlanmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli unsur, engelli bireyin içeriye girdiğinde, kapıyı kapatacak kadar boşluk olmasıdır.
* Tuvaletlerde hareket alanları ve özel aparatların konumlarına dikkat edilmelidir. Islak, özellikle dar hacimli olanlarda, hem yerden tasarruf, hem de güvenlik açısından kapılar dışarı açılmalıdır.