ŞİFALI ÇORBA: TARHANA

Soğuk kış günlerinde sofranın vazgeçilmezidir çorbalar…

İlk tarifimiz geleneksel çorbamız tarhana. Tar­hana her yörede farklı mayalanır. Hamuru, Ege’de bol domates ve kırmızı tatlı biberli, Maraş’ta göceli, Konya’da irmikli, Tunceli’de nohutlu, Adıyaman’da mercimekli, Bolu tarafında da kızılcıklı yapılır. Özen­le kurutulur. Acısız olanını bebeklere, hastalarınıza mama olarak bile verebilirsiniz.

Aslına bakarsanız pişirirken tarhananın kendisi bir bazdır. Yani, türlü türlü şekillerde, malzemelerini değiştirerek, damak tadınıza uygun pişirebilirsiniz:

* Çocuklarınız varsa kıymalı yapın. Tereyağında kıymayı suyunu çekene kadar kavurun, tarhanayı içine ilave edin. Bir – iki çevirdikten sonra biraz salça ya da domates suyu ekleyin. Sonra suyunu da koyup kaynayana kadar sürekli karıştırın. Dibini tutmasın, topaklaşmasın. Sevdiğiniz baharatları ekleyebilirsi­niz.

* Börülceli tarhana yapabilirsiniz. Kurutulmuş acı ya da isterseniz tatlı biberleri tereyağında koku­ları çıkana kadar kavurun. Sonra tarhanayı da koyup çevirin. Daha renkli olsun isterseniz biraz domates, birazcık da biber salçası ekleyin. Tencereyi ateşten alın. Azar azar soğuk su ilave edip çorbayı açın. Suyu tamamlanınca tencereyi ateşe koyup kaynayana ka­dar sürekli karıştırın. Kaynamaya başladıktan hemen sonra haşlanmış kuru börülceyi ilave edin. 10 dakika daha kaynasın. Sonra tuzunu, karabiberini katarsı­nız.

* “Sarımsaklı tarhana duyduk, onu yapalım.” derseniz yukarıdaki tariflerin aynısını kullanabilir­siniz. Sadece karabiber kullanmayın. Bunun yerine kıyılmış yeşil köy biberi doğrayıp tereyağında çevi­rin. Biberlerin kokusu çıkınca 4 diş sarımsağı da içine ezin; tarhanayı sonra ekleyin. Az salça, sonra su. Ye­şil biberler ve sarımsak, çorbayı şifa edecektir.

* Ya da domatesli yapın mesela. Sarımsağı te­reyağında çevirin, kokusu çıksın. Sonra rendelenmiş domatesi dökün tencereye. İyice suyunu çeksin. Sonra da tarhanayı içinde çevirin. Suyunu da ekleyin. On dakika kaynatın.

* Sebzeli tarhana seçeneği de var. Tarhanayı sade pişirdikten sonra kaynamaya başlayınca içine bolca ince doğranmış pırasa, maydanoz, dereotu; az da havuç koyup 10 dakika daha kaynatın, hazır. Tadına inanamayacağınız, tam bir vitamin deposu olur.

* Tarhanaya ilave edeceğiniz bir bardak süt çor­baya çok farklı bir tat kazandıracaktır.

* Tarhana çorbanız piştikten sonra üzerine beyaz peynir ufalayabilir ya da kaşar peyniri rendeleyebilir­siniz.

BALIK NASIL SAKLANIR?

Uzmanlar vitamin, mineral ve proteince zen­gin balığı haftada en az iki kez tüketmemizi tav­siye ediyor. Peki toplu alınan balığı evimizde nasıl muhafaza edebiliriz?

* Balıklar muhakkak temizlenip buzdolabına konulmalıdır.

* No-frost buzdolaplarında sistem hava üf­leyerek çalıştığı için balıkların derisini çok çabuk kurutabilir. Bunu önlemek için ya kapaklı kaplar­da ya da poşette muhafaza etmek uygun olur.

* Balıkları dondurmadan önce hafifçe tuzla­makta yarar vardır. Etin diriliğini muhafaza eder.

* Buzdolabının +5 C’lik bölmesinde 3 gün, tek yıldızlı dolapların buzluklarında 0 ila -5 C arasında 14 gün saklanabilir. Daha uzun süreli saklamalar için üç yıldızlı buzdolaplarının -18 derecelik de­ep-freeze’leri veya bağımsız deep-freeze’ler kul­lanılmalıdır.

* Deep-freeze’lerde saklama süreleri hamsi, sardalye gibi küçük balıklar için 3 ay, 3 ila 4 adeti bir kilo gelen çipura, lüfer gibi balıklar için 5 ila 6 aydır. Bir kilodan büyük balıklar için ise 6 ila 8 ay­dır. -25 C’lik deep-freeze’lerde ise bu süre yüzde 50 artar.

* Dondurduğunuz balıkları çözdüğünüz tak­dirde tekrar dondurmanız bakteri üremesi açı­sından sakıncalıdır. Bu nedenle donduracağınız balıkları ailenize göre 2 veya 3 kişilik porsiyonları içeren öğünlere bölerek dondurun.

* Ambalaj üzerine balığın cinsini, donduruldu­ğu tarihi içeren bir etiket yapıştırın.

* Balığı şoklayacağınızda uygulayabileceğiniz bir diğer yöntem ise balığı deep-freeze’e attık­tan 3-4 saat sonra çıkarıp kovaya doldurduğu­nuz suyun içerisine daldırıp çıkartmak ve sonra tekrar deep-freeze’e atmaktır. Balığın üzerinde oluşacak ince buz tabakası balığı korumada çok faydalı olacaktır.

TAZE BALIK NASIL ANLAŞILIR?

Taze balığın gözleri parlak ve lekesiz olur. Solungaçlarının kırmızı ve canlı olması da önemlidir. Pulları solgun değil diri görünmelidir. Kuyruğu sert durur ve parmağınızla etine bastırdığınızda hemen eski halini alır.