Dondurma

Her yaştan bireyin, zevkle tükettiği ürünlerden biri de dondurmadır. Mis gibi salep ve süt koku­su… Meyve parçacıkları… Peki, hazır dondurmalar bu özellikleri barındırır mı? Süt ürünleri, tatlandı­rıcılar, emülgatörler, renk, aroma ve çeşni madde­lerini içeren hazır dondurmalar, ne yazık ki saydı­ğım damak hislerini, sınırlı miktarda sağlamakta­dır. Süt ürünlerinden yapılan, bitkisel yağ içeren, meyve sularından, meyve konsantresinden yapı­lan ve dondurma benzeri olan çeşitleri mevcuttur. Ne çok değil mi? Saydığım ilk 2 tip dondurma, Türkiye’de üretilen hemen hemen tüm dondur­maları kapsamaktadır.

Burada sorulması gereken soru; dışarıdan aldı­ğımız dondurmanın, bunlardan hangi sınıfa dahil olduğunu veya ne yediğimizi tam olarak biliyor muyuz? Örneğin; bitkisel yağ içeren dondurma kategorisinde süt yağı yoktur. Bunun yerine soya, mısır, pamuk yağı gibi çeşitli bitkisel yağlar rafine edilerek kullanılır. Peki, yazının başında zikrettiği­miz dondurma denilince aklımıza gelen o salep, süt kokusu? Dondurma yerine acaba dondurmaya benzetilmiş ürünler yiyor olabilir miyiz? Hazır don­durmaların yağ oranı yaklaşık % 10-20 arasında­dır. Acaba yağ oranı % 4 olan süt, bu oranda yağ gereksinimini tek başına sağlayabilir mi? Hayır. Genellikle % 30 oranında yağ içeren krema ile ka­rıştırılmaktadır. Şeker oranının da yaklaşık % 15-18 olduğu düşünülürse, hazır dondurmaların bu denli yüksek kalori içermesinin sebebi açıktır. Bir de he­lal gıda tüketimi söz konusu olduğunda içerdikleri emülgatör, jelatin şüphe doğurmaktadır. Emül­gatör, stabilizatör, glukoz şurubu gibi yardımcı maddeler hazır dondurmada yağ oranının yetersiz olmasından kaynaklanan kalite kaybını gidermek amacıyla eklenir. Aynı zamanda -18 °C’de uzun süre depolanabilmelerini sağlamaktadır.

Hazır dondurmaların içeriklerine bakıldığında ilk üç sırada genellikle su, şeker, yağ olduğunu görürüz. İlginç değil mi? Bu ürünlerin içerdikleri yüksek şeker miktarının çoğunun ilave şeker ol­duğunu göz önünde bulundurursak, tek bir don­durmadaki miktar yaklaşık 5-13 küp şekere denk gelmektedir. Bitkisel yağ ile üretilen dondurma­lardaki yağ oranını da eklediğimizde, tek bir don­durmadan aldığımız kalorinin % 75’i sadece yağ ve ilave şekerden kaynaklanmaktadır.

Salep içerikleri ile öne çıkan dondurmalara baktığımızda ise salep oranları neredeyse binde birdir. Ancak maalesef bu ambalaj bilgilerinde kullanmaları için yeterlidir. Tükettiğimiz bir çok dondurma da aslında birbirlerinden farklı tebliğ­lere uyan ürünlerdir. Yani kimisi yenilebilir buzlu ürünler sınıfına girerken, kimisi de dondurma teb­liğine uygun üretilmiştir. Ancak, günümüz hazır dondurma endüstrisinde, dondurma salep demek değil, içerik bilgilerine baktığımızda süt demek bile değildir. Eğer derseniz ki neden şimdi dondur­ma? Havaların soğumasıyla ilginin daha çok hazır dondurmaya kaymasıdır sebep. İşin özü, artık ne yediğimizi bilelim, bilinçlenelim. Yediğimiz ger­çekten bir dondurma mı?