Aile Danışmanı Uzm. Psikolog Yunus Aydın, yaşlılığın geçmiş yaşantıyla ilgili olduğunu söyleyerek mutlu ve aktif yaşlanmanın mümkün olduğunu söyledi.
65 yaş üstü bireyler, pandemiden psikolojik olarak nasıl etkilendi?
Toplumun genel etkilenme oranı ne ise yaşlılarda o oranda etkilendi. Tabi burada yaşlının konumu da çok önemli. Örnek verecek olursak yalnız yaşayan bir yaşlı mı, eşiyle birlikte yaşayan bir yaşlı mı, çocuklarıyla sürekli irtibat halinde olan bir yaşlı mı, bakım evlerinde olan bir yaşlı mı ? Bunların etkilenme oranları birbirinden farklıdır. Özetleyecek olursak bu etkilenme oranı yaşlının genel hayatıyla ilgilidir. Çocukluğunu güzel ve pozitif yaşamasıyla veyahut kötü ve olumsuz yaşamasıyla alakalı olabilir. Yani yaşlılık bunların üzerine kurulu bir dönemdir. Her yaşlı insanın psikolojisi kendi oranında bu süreçten etkilendi.
Yapılan genel bir araştırmada yaşlıların %43’ü depresyonda görülüyor. Burada da bizim bildiğimiz 2 türlü depresyondan söz edecek olursak açık ve gizli depresyon vardır. Gençlerde daha fazla kaygı bozukluğu olduğu görülüyor. Depresyon ve stres yaşlı insanlarda gençlere nazaran abartıldığını düşünüyorum. Bu abartılmadan olumsuz etkilendikleniyorlar. Sağlık bakanlığının da bu yönde pozitif açıdan güzel çalışmaları oldu. Örnek olarak, yaşlıların bakımı ve onların korunmasının çok önemli olduğu vurgulandı.
2015 yılında yaşlılarına en iyi bakan ülke Türkiye seçilmişti. Bu konuyla alakalı başka araştırmalarda var. Bu güzel bir haber, yaşlılarına en iyi bakan örnek bir ülkeyiz. Fakat en hızlı yaşlanan ülkeler sıralamasında dünyada ikinciyiz. Yaşlı nüfusunda ise dünyada 94.cü sıradayız. Bütün bunları değerlendirdiğimizde yaşlılarına değer veren ve onlara en iyi bakan toplum olduğumuz görülüyor. Yaşlılarımız bu pandemi sürecinden etkileniyor özellikle cinsiyet bazında baktığımız zaman yalnız yaşayan yaşlı kadınlar daha fazla etkileniyorlar, bunun sebebi dışa fazla kapalı olmalarıdır ve herkes kendi psikolojik durumuna göre etkileniyor.
Ölüm korkusu, stres ve kaygı bozuklukları ile birlikte psikiyatrik hastalıklar ortaya çıkabiliyor. Bu durum gençlerde bile yaygın iken, yaşlılar için ne yapılabilir?
Stres, kaygı ve depresyon genel bir problem. 21 yy.da en çok uğraşılacak psikolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklar arasında kabul ediliyor. Korkular , kaygıların altında olan daha belirgin psikolojik semptomlardır. Örneğin; köpek korkusu, yükseklik korkusu, karanlık korkusu gibi. Kaygı ise bizde doğuştan olan kaynağı belli olmayan korkuların tümüne denir. Kaygı ilk safhada korkular şeklinde sonrasında ise kaygılar şeklinde oluşabiliyor. Örneğin; Doğum yapacak bir anne çocuğunu sağlıklı bir şekilde dünyaya getirebilecek olmanın kaygısını taşıyabilir.
Aslında bunlara problem olarak bakılmamalı . İnsan hayatında stres ve kaygı olmalı fakat ölçülü olmalı. Stres bir gerginlik halidir. Problemlerin üstesinden gelme veya kaçma halidir. Kaygı ise acaba başıma bir şey gelecek mi? Hasta olur muyum? gibi soruları kendimize sorduğumuz haldir. Stres ve kaygının olmadığı insan sorumsuz insandır. Pandemi döneminde ise kaygılarımız yön değiştirdi. Hastalığa yakalanıp yakalanmama korkusu bir kaygıdır. Yaşlılarda diğer problemlerle beraber pandemide psikiyatrik açıdan iki adet problem oluşabilir. Bunlardan birincisi narsistlik diğeri de hipokondriyak dediğimiz hastalık korkusudur. Şunu özellikle belirtmek isterim ki kişinin genel hayatı nasıl ise pandemide de aynı şekilde etkileniyor ve gelişiyor. Mesela kişinin gündelik yaşamındaki kaygısı 40 fuarsa, pandemide 55 fuara çıkabiliyor.
Özetleyecek olursak kişinin yapısı, sosyal çevresi , uğraş alanları değiştikçe stres ve kaygı da doğru orantılı bir şekilde seyir gösteriyor.Özellikle pandemi döneminde stres ve kaygıyı doğru kullanabilmek için psikolojik destek çok önemli olduğu görülüyor. Ama bunlardan en önemlisi aile desteğidir. Eğer çocukları anne ve babalarını arıyor , onları ziyaret ediyor , hal hatır soruyorsa bu onlar için önemli bir motivasyon kaynağı oluşturuyor. Tabi bu da aile yapısıyla yıllar önce kurmuş olduğu olumlu veya olumsuz ilişkilerle ilgili bir durumdur. Genel olarak ilişkiler son derece önemlidir. Esas olan yaşlılara değer, ilgi ve alaka göstererek birlikte olabilmektir. Sürekli olarak gidilmese de telefondan da bu ilgi gösterilebilir diye düşünüyorum.
Mutlu ve aktif yaşlanma için ne tavsiye edersiniz?
Son yıllarda pozitif psikolojiyle ilgili yapılan araştırmalarla ilgili şu sonuçlara varıyoruz. Kır tatili yapan bireyler mi daha mutlu, yoksa yat, otel vs. tatili yapan mı? Kır tatili yapan bireyler daha mutlu olduğu anlaşılıyor. Kitap okuyanlar mı daha mutlu, eğlence merkezlerine gidenler mi? Elbette kitap okuyan bireyler daha mutlu olduğu görülüyor. Yaşlı insanların da kabiliyetlerine göre yapmış oldukları faaliyetler, hobiler, uğraşlar onlara hayata daha pozitif bakmayı ve daha mutlu olmayı sağlıyor. Sosyal ilişkiler, yaşlı insanları mutlu etmenin en önemli yoludur. Bunun yanında az da olsa yürüyüş ve egzersiz yapmak da aynı şekilde yaşlıları mutlu etmenin araçlarından birisidir.
Yaşlılık psikolojisinin ilacı nedir?
…
Röportajın devamını Bizim Aile Dergisi Ekim sayımızdan okuyabilirsiniz.
Yükleniyor ...
