Psikoloji

Olumsuz düşüncelerden kurtulmanın pratik yolları

İnsanoğlu, yaşadığı olaylara ve durumlara yönelik farklı bakış tarzları geliştirir. Bu bakış tarzları olumlu ve olumsuz olabilir. Bazı kişiler, her durum ve şart da olumsuz düşünürler. Yaşadıklarının kötü yönlerine odaklanıp, iyi yönlerini göz ardı eder ya da olumlu yönleri küçültüp olumsuz yönleri abartırlar. Böylece karamsar, tedirgin, ürkek, aşırı kaygılı bir kişilik geliştirirler. Bu şekilde mutlu olmayı başaramazlar. Psikolojik problemlere meyil gösterirler. Bu olumsuz durum kendi ruh dünyalarını ve kişilik ve de karakter yapılarını etkilediği gibi sosyal çevrelerini de olumsuz etkiler.

Bazı kişiler de her şart ve durumda pozitif yaklaşım içerisinde bulunurlar.

Bu yazıda sürekli olumsuz düşünen, iletişime kapalı, içine kapanık, sosyal çevresi dar, bir adım atarken dahi çekingen, sürekli tehdit algılayan, yanlış anlamaya müsait, ön yargılı, zor kişilik örneği sergileyen kişilerin kendileri ile barışık ve toplumsal hayatla uyumunu kolaylaştırmak ve sağlıklı bireyleri de olası risklerden korumaya yönelik pratik tekniklerden söz edeceğiz.

Konuya Mahatma Gandi’ye ait müthiş söz ile giriş yapalım. Mahatma Gandi diyor ki;

“Söylediklerinize dikkat edin; düşüncelere dönüşür.

Düşüncelerinize dikkat edin; duygularınıza dönüşür.

Duygularınıza dikkat edin; davranışlarınıza dönüşür.

Davranışlarınıza dikkat edin; alışkanlıklarınıza dönüşür.

Alışkanlıklarınıza dikkat edin; değerlerinize dönüşür.

Değerlerinize dikkat edin; karakterinize dönüşür.

Karakterinize dikkat edin; kaderinize dönüşür.”

Olumsuz düşünceden kurtulma konusunda Gandi‘nin sözü büyük bir yer oluşturuyor. Gandi’ye göre düşüncelerimizin oluşmasını etkileyen, dilimizden dökülen sözcüklerdir. O halde olumsuz düşüncelerden kurtulmanın ilk yolu ağzımızdan çıkan sözcük ve kelimelere dikkat etmektir. Gereksiz, boş, malayani, ruh dünyamızda olumsuz tesir meydana getirecek ifade ve beyanlardan kaçınılmalıdır. Asla yapamayacağım, kesinlikle kazanamayacağım, ne yapsam da sonuç aynı, bu çocuk adam olmaz, başaramam, gücüm yetmez, iyileşme ihtimali yok, bitti, kalmadı, imkansız, umutsuz vaka, gibi kelimeleri hayatımızdan çıkarmakla bu işe başlamalıyız. Bu olumsuz ifadeler, düşüncelerimize de olumsuz yön verecektir. Bu olumsuz sözlerin arkasından olumsuz düşünceler gelecek ve olumsuz düşünceleri takiben duygularımız olumsuz etkilenecektir. Duygularımızın olumsuz olması ile de bedenimizde tepkiler oluşur. Akabinde hormon dengemiz, beynimizdeki kimyasallar tamamen bozulur. Böylece kendisi ile barışık olmayı başaramayan, problemli bir kişi oluruz.

Olumsuz düşüncelerden kurtulmak için daima olumlu, pozitif cümleler kurulmalıdır. Olumlu, motive edici, cesaretlendirici cümleler/sözler aracılığı ile düşüncelerimiz de olumlu, motive edici ve cesaretlendirici olacaktır.  Dilimizi, ruhumuzu besleyecek kelime ve sözcüklerle takviye etmeliyiz.

Diğer yandan dilimize dikkat ettiğimiz kadar, gözümüze ve kulağımıza da dikkat etmeliyiz. Güzel görmek ve güzel dinlemek de pozitif düşünmenin formüllerindendir. Dil, göz, kulak dışa açılan pencerelerimizdir. Bu organlar vasıtasıyla zihin ve kalp dünyamızda değişimler meydana gelir. Dolayısıyla bunlara da özen gösterilmelidir.

Bazı psikolog veya psikoterapistlere göre olumsuz düşüncelerden kurtulmanın yolu, o düşünceleri bir kağıda yazıp sonra o kağıdı yakmaktır veya toprağa gömmektir. Bu şekilde yapılan birçok uygulamanın ardından uygulamaya katılan kişilerin olumsuz düşüncelerden uzaklaştıkları tespit edilmiştir.

Olumsuz düşüncelere ne kadar önem verilirse hayatımız da o kadar çok olumsuz etkilenir. O sebeple olumsuz düşünceler ile karşılaştığımızda sakin olmalı ve dikkatimizi bizi mutlu eden konulara yöneltmeliyiz. Mesela, olumsuz düşüncelerin saldırısına maruz kaldığımızı fark ettiğimiz anda bizi mutlu eden anları, kişileri, olayları düşüncelerimizde canlandırmalı, tahayyül etmeli ve olumlu konulara yoğunlaşmalıyız. Olumsuz düşüncelerin beynimize gelmesini normal görmeli, Yaratıcı’nın bize verdiği düşünceleri yönetebilmeliyiz. Aksi takdirde olumsuz düşüncelere kendimizi kaptırdığımızda arka arkaya yeni olumsuz düşünceler gelecek ve ruh dünyamızı ciddi tahribatlara maruz bırakacaktır.

Düşünce dünyamız, sosyal çevremizdeki arkadaş, dost ve yakınlarımızın da düşünce yapısından etkilenmektedir.  İnsan sosyal bir varlıktır. İnsanın sosyal varlık olması sadece davranış boyutu ile sınırlı değildir. Düşüncelerimiz de sosyaldir. Çevremizdeki kişilerin düşünce yapılarına göre düşüncelerimizi şekillendiririz. Olumsuz düşünme becerileri gelişmiş kişilerden oluşan sosyal çevre içerisinde, kişinin olumlu bir düşünme becerisine sahip olması beklenemez. Olumlu düşünme becerisi için olay ve durumlara olumlu bakış geliştirebilen kişilerden oluşan sosyal çevreye ihtiyaç vardır.

Olumsuz düşünceler, kişinin metabolizmasıyla da ilgili olabilmektedir. Açlık, şeker düşmesi, aşırı yorgunluk, uykusuzluk gibi durumlarda, olumsuz düşüncelerden kurtulmak daha zordur. Kan şekerini dengelemeden olumsuz düşünceden kurtulmak imkansızdır, denilebilir. Ancak oruç, istisnadır.

Olumsuz düşüncelerden kurtulmanın bir diğer yolu da oksijendir. Beynimize bol miktarda göndereceğimiz oksijenler de düşünce dünyamızı olumlu etkileyecektir. Temiz havanın, düzenli diyafram nefesi ile soluk alıp vermemizin de, düşüncelerimizin değişiminde olumlu etki oluşturduğu tespit edilmiştir.

Kafein, nikotin ve alkol, düşüncelerimizin olumsuz yönde gelişmesine neden olurlar. Olumsuz düşüncelerden kurtulmak için kafein, nikotin ve alkollü içeceklerden uzak durulmalıdır.

Olumsuz düşünceleri önlemenin bir yolu da dua etmektir. Beddua, olumsuz düşünceleri tetikler. Beddua ile olumsuz düşüncelerin saldırılarına maruz kalan ruhumuzda ciddi travmalar meydana gelir. Affedici olmanın ruh sağlığına büyük etkisi vardır. Affedici olanların olumlu düşünme yetenekleri gelişmiştir. Olumlu düşünme becerisinin daha da gelişmesi için affedici olmaya devam edilmelidir.

Olumlu düşünme bir anlık çalışmalarla elde edilemez. Belirli bir süre, istikrarlı çalışma ve gayretlerle elde edilir. En iyi reçete, bir noktada da meşguliyettir.

Olumsuz düşünceler sarmalından kurtulmuş, duygu ve düşünce dünyamızı halis bir niyetle, kontrol altına alabilen ve saadeti dareyne ulaşanlardan olabilmemiz duasıyla…

 

Aile Danışmanı Mustafa Taşkın

 

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*