Aromaterapi bitkilerde bulunan uçucu yağlarla yapılan bir tedavi yöntemidir. Koklama (inhalasyon) yoluyla, cilde uygulanarak deriden geçiş yöntemiyle ve az da olsa ağızdan alınarak uçucu yağlarla tedavi mümkündür.
Aromaterapide kullanılan uçucu yağlar bitkilerin belli kısımlarından özel yöntemlerle elde edilen çok kıymetli özel yağlardır. Kıymetli olmalarının nedeni ise, her bir uçucu yağda birçok organik aktif bileşenin mevcut olmasıdır. Oldukça konsantredirler. Örneğin 4 ton gülden ancak 1 litre gül yağı elde edilebilir.
En çok sevilen yağlardan biri olan gül yağının saymakla bitmeyen pek çok faydası vardır. Hoş kokusuyla hafızayı güçlendirici etkisi, sakinleştirmesi ve cildi güzelleştirmesi gibi birçok sebeple kullanılabilir. Bu hoş kokuyu veren aktif bileşen geranioldür. Ancak tedaviye sebep olan özellik daha bir çok aktif bileşenin mucizevi bir şekilde bir arada bulunmasıdır. Şimdiye kadar hiçbir teknoloji de o kadar aktif bileşeni gül yağında bulunduğu oranlarıyla bir araya getirememiş, mucizevi gül yağını yalnızca doğal olarak gülden elde edebilmişlerdir.
Uçucu yağların her birisi antibakteriyel, antiviral, antimantar ve antiparazitik etkiye sahiptirler ve her birinin bağışıklığı uyarıcı etkileri vardır. Aynı zamanda hiçbir bakteri ve virüs de şimdiye kadar uçucu yağlara direnç geliştirememişlerdir.
Peki biz aromaterapiyi hangi alanlarda kullanabiliriz?
Doğru ve kaliteli yağa ulaşabildiğimizde doğru doz ve yöntemle kullandığımızda pek çok hastalığın tedavisinde kullanabiliriz. Bunlar;
* Uyku problemleri, anksiyete, mutsuzluk, stres, dikkat dağınıklığında
* Sinüzit, bronşit gibi gribal enfeksiyonlarda, öksürük ve alerjide
* Cilt problemleri, akne, sedef, egzema, mantar, saç sakal kıranda, yara ve yanık tedavilerinde
* İdrar yolu enfeksiyonlarında, ağız içi aftlarında, mide ülserlerinde, siğil ve nasır tedavisinde,
* Bakteri ve virüslerden, bitten korunmada, ev tozu akarları öldürmede
* Migren, baş ağrısı vs gibi birçok rahatsızlığın tedavisinde analjezik olarak ve rahatlatıcı olarak,
* Koruyucu tedavide ve daha sayamadığımız pek çok rahatsızlıkta kullanabiliriz.
Ancak önümüze getirilen her uçucu yağla bu tedavileri uygulamak elbette ki mümkün değildir. Bu tedavilerin başarılı olması için doğru kaliteli yağ, doğru doz ve doğru bilgi çok önemlidir.
Örneğin uçucu yağlar tahriş edicidir. Cilde doğrudan uygulandığında problem oluşturabilir. Bu sebeple biz bu uçucu yağları deri yoluyla tedavide kullanmak istediğimizde sabit yağlarla uçucu yağları karıştırarak uygularız. Örneğin vücudumuza masaj yapmak istediğimizde zeytin yağı, badem yağı, jojoba yağı, hindistancevizi yağı gibi yağlarla uçucu yağları karıştırarak uygulama yaparız.
Bazı yağların spesifik faydaları
Limon yağı: Her uçucu yağ gibi antibakteriyel ve antiviraldir. Bağışıklık sistemini güçlendirir ve kanserden koruyucu olarak kullanılabilir. Mide rahatsızlıklarında ve iştah problemlerinde de etkilidir.
Nioli yağı: Bu uçucu yağı belki ilk defa duyanlarınız vardır ve aromaterapide en çok kullandığımız yağlardan biridir. Çay ağacı yağıyla aynı familyadandır. Tür olarak farklıdırlar. Çay ağacı yağından çok daha etkilidir ve çok daha güvenlidir. İçerisinde 1.8 cineol adlı aktif bileşeni mevcuttur ve bu bileşenden dolayı birçok rahatsızlığın tedavisinde kullanılır. İdrar yolu enfeksiyonlarında, antimantar ve antibakteriyel ve bağışıklık güçlendirici olarak, sivilce tedavilerinde, gribal enfeksiyonlarda, burun tıkanıklığı tedavisinde ve hatta konsantrasyon arttırmada da kullanılabilir.
Ylang ylang yağı: Her uçucu yağ gibi anti bakteriyeldir. Bayanlarda cinsiyet hormonlarını arttırıcı olarak kullanılabilir. Saç dökülmesinde, halsizlik vs de bayanlarda oldukça etkilidir.
Nane yağı: Nane yağını baş ağrısında, migren tedavisinde kullanabiliriz. Gribal enfeksiyonlarda da etkilidir.
Karanfil yağı: Oldukça tahriş edici bir yağdır içerisinde bulunan aktif bileşenden dolayı analjezik, uyuşturucu etkisi vardır. Bakterileri ve akarları öldürmede çok etkilidir ancak çok tahriş edici olduğundan dikkatli ve küçük dozlarda kullanılmalıdır.
Vetivert yağı: Bu yağ da çok konsantre olup çok kıymetli yağlardan biridir. Huzur yağı diye geçer. Dikkat dağınıklığı, konsantrasyon unutkanlık, uyku problemleri, depresyon gibi sinir sistemi rahatsızlıklarında kullanılabilir.
Daha birçok yağın, pek fazla faydası ve tedavide kullanım alanı mevcuttur. Ancak bu yağlar eğer tedavi edici olarak kullanılacaksa, her birinin içindeki aktif bileşen oranlarının tedaviyi gerçekleştirebilecek düzeyde olması şarttır. Bu da analizlerinin doğru şekilde yapılması ve doz ayarlarının literatürde geçtiği şekilde yapılmasının mecburi olduğunu gösterir.
Piyasada orijinal uçucu yağ markaları sayılı da olsa mevcuttur. Bu konuda eğitim almış eczacı ve doktorlarınıza danışıp ona göre tedaviye başvurmanızı tavsiye ederim. Son olarak ise tedavi edici olarak kullanmak istediğiniz uçucu yağlarınızı da bu konuda uzman eczacıların elinde bulunan eczanelerden temin ediniz. Sağlıklı günler dilerim.
Kaynak: Uzman Eczacı Hülya Kayhan Eryılmaz