Sağlık

Otizm eksiklik değil farklılıktır

Yıllardır iç içe yaşamamıza rağmen, son zamanlarda sosyal medya ve çeşitli programlarla farkındalığımızın arttığı  otistik spektrum bozukluğu yani otizm; erken dönemde beyinde oluşan nöral bağlantıların gelişimindeki  bozukluğun neden olduğu, genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen ve hayat boyu devam eden  nörogelişimsel bir bozukluktur.

Otizm tek bir nedene bağlı hastalık değildir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıksa da çoğu otizmli çocukta bu bozukluğun kaynağı tam olarak bilinmemektedir. Dolayısıyla otizmde hangi etkenlerin rol oynadığı sürekli araştırılmaktadır. Ve bu araştırmalar sonucunda hakim olan düşünce genetik etkidir. Bu araştırmalarda diğer bir etken olarak çevresel faktörler de tesbit edilmiştir. Genetik ve çevresel faktörler üzerinde durulsa da otizmin sebepleri çoğu kişide henüz net olarak bulunamamıştır.

Otizmli çocukların dış görünüşlerinde diğer çocuklara göre hiç mi hiç fark bulunmamaktadır. Peki bir çocuğun otizmli olduğunu nasıl anlayacağız?

 Otizm belirtileri nelerdir?

Otizm belirtileri temel olarak iki alanda işlevsel bozulmaya yol açan problemlerden oluşmaktadır.

Sosyal iletişim ve etkileşimdeki bozulma belirtileri; göz teması kurmama, kısa süreli olma, ismi ile seslenildiği zaman bakmama, jest ve mimiklerin uygunsuz kullanımı, yaşıtlarına ilgisizlik, uygun akran ilişkisi geliştirememe, duygusal karşılık verememe, taklit veya “-mış gibi yapma” oyunlarını oynamakta zorlanma olarak sıralanabilir.

Sınırlayıcı ve belirleyici davranış örüntülerindeki belirtileri ise şu şekildedir: Sallanma, kanat çırpma gibi tekrarlayıcı davranışlar, dönen cisimlere aşırı ilgi, oyuncaklar ile amaç dışı oynama, aynıcılıkta ısrarcılık, bazı duyulara (koklama, işitme, dokunma gibi) aşırı duyarlılık veya duyarsızlık.

Otizmli çocuklarda en sık başvurulan nedenlerden birisi ise konuşmanın olmaması ya da gecikmesidir.

Erken tanı

Özellikle ebeveynlerin çocuklarının hareketlerinde, kaç yaşlarında olurlarsa olsunlar, bir değişiklik fark etmeleri durumunda bir uzmana gitmeleri gerekmektedir.

Otizmde tedavi

Otizmde tedavi çocuğun mümkün olan en kısa sürede uygun eğitsel programlara yönlendirilmesidir. Otizmli çocukların ihtiyaçları birbirinden farklı olduğu için, verilen tedavi ve eğitim çocuğa özgü hazırlanır.

Otistik spektrum bozukluğu her 54 çocuktan birinde görülmektedir. Erkek çocuklarında kız çocuklara oranla 3-4 kat daha fazla görülmektedir. Birleşmiş Milletler otizmdeki bu hızlı artışı tüm ülkelerin gündemine taşımak için 2008 yılında 2 Nisanı Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak ilan etti.

Bir çocuk bizim öğrettiğimiz yoldan öğrenemiyorsa belki de biz onun öğrendiği yoldan öğretmeliyiz. Otizm eksiklik değil farklılıktır. Otizmin farkındayız, onların yanındayız.”

 

Zeynep Toprak

Leave a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*